१० ते १५ जूनदरम्यान मान्सूनचे महाराष्ट्रात जोरदार आगमन ! पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी अशी घ्या काळजी !!
छत्रपती संभाजीनगर- येत्या पाच दिवसांत मान्सूनचे जोरदार आगमन होणार असल्याचा अंदाच हवामान खात्याने वर्तवला आहे. येत्या 10 जूनच्या आसपास मुंबई, कोकणात मान्सूनचे आगमन होण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत असून त्यानंतर राज्यातील अन्य भागांत मान्सूनचे आगमन होण्याची शक्यता आहे. दरम्यान, पावसाळ्यातील संभाव्य प्राकृतिक आपत्तींचा सामना करण्यासाठी तयारी करणे अत्यंत आवश्यक आहे. पूर, भूस्खलन, वायूचक्रवात यांसारख्या आपत्तींमुळे होणारे धोके ओळखून तयारी करावी. आपत्कालीन संपर्क क्रमांकांची यादी तयार करणे, आवश्यक सामानाची तयारी करणे, घराच्या बाहेरील आणि घरातील वस्तूंची संरचना तपासणे, आरोग्य आणि स्वच्छतेची काळजी घेणे, वाहतुकीची तयारी आणि विमा योजना तपासणे यांसारख्या उपाययोजना कराव्यात. शेतकऱ्यांनी पावसाळ्यात शेतीची योग्य तयारी करून पिकांचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे.
प्राकृतिक आपत्तींची तयारी
पावसाळ्यातील संभाव्य प्राकृतिक आपत्तींचा सामना करण्यासाठी पूर्वतयारी करणे अत्यंत आवश्यक आहे. पावसाळा सुरू होण्यापूर्वी, पूर, भूस्खलन, वायूचक्रवात या आपत्तींमुळे होणाऱ्या संभाव्य धोके ओळखणे आणि त्यानुसार तयारी करणे महत्त्वाचे आहे. सर्वप्रथम, आपली परिसरातील जोखिम क्षेत्रांची माहिती मिळवा. आपत्ती संभाव्य ठिकाणांचा अभ्यास करा आणि स्थानिक प्रशासनाने दिलेल्या मार्गदर्शनाचे पालन करा.
आपत्तीनंतर संपर्क साधण्यासाठी आपत्कालीन संपर्क क्रमांकांची यादी तयार करणे महत्वाचे आहे. यामध्ये आपल्याला मदत करणारे नंबर, स्थानिक प्रशासनाचे नंबर, तसेच आपत्ती व्यवस्थापन विभागाचे नंबर समाविष्ट करावेत. यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत त्वरित मदत मिळण्यास मदत होईल.
- गुगल ॲप
https://bit.ly/3RaPEOb - व्हॉट्सॲप ग्रुप
https://bit.ly/4dUMnMR - व्हॉट्सॲप चॅनेल
https://bit.ly/3V1gLwq - फेसबुक पेज
https://bit.ly/451xGU8 - टेलिग्राम
https://bit.ly/3wVCVbe
पावसाळा सुरू होण्यापूर्वी आपत्कालीन सामानाची तयारी करावी. यामध्ये अन्न, पाणी, प्राथमिक औषधोपचार सामग्री, टॉर्च, बॅटरी, रेडिओ, महत्त्वाच्या कागदपत्रांच्या छायाप्रति, तसेच आवश्यक कपडे यांचा समावेश असावा. या वस्तू पाण्यापासून सुरक्षित ठिकाणी ठेवाव्यात. आपत्कालीन सामानाची तयारी पूर्ण केल्याने, आपत्तीच्या वेळी त्वरित प्रतिसाद देण्यास मदत होते.
प्राकृतिक आपत्तींच्या तयारीसाठी स्थानिक प्रशासनाने दिलेल्या मार्गदर्शनाचे पालन करणे अत्यंत आवश्यक आहे. पूर किंवा भूस्खलनाच्या जोखमीच्या क्षेत्रात राहात असल्यास, सुरक्षित ठिकाणी स्थलांतर करणे हा एक सुरक्षित पर्याय असू शकतो. स्थानिक प्रशासनाने दिलेल्या सुचनांचे पालन करून, आपत्तीच्या वेळी सुरक्षितता सुनिश्चित करता येईल.
एकंदरीत, पावसाळ्यात आपण आपल्या सुरक्षेची काळजी घेतली पाहिजे. प्राकृतिक आपत्तींच्या तयारीसाठी योग्य त्या उपाययोजना केल्यास, आपत्तीच्या वेळी आपण सुरक्षित राहू शकतो आणि आपत्तीमुळे होणारे नुकसान कमी करू शकतो.
घराबाहेरील संरचना तपासणी
पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी घराच्या बाहेरील संरचना तपासणे अत्यंत आवश्यक आहे. छप्पर, पाईपलाइन, गटार आणि खिडक्या या सर्व गोष्टींची व्यवस्थित तपासणी करून त्यात काही दोष असल्यास त्यांची दुरुस्ती करणे महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यात पाणी घरात येऊ नये म्हणून गटारांची स्वच्छता आणि छप्परांच्या लिकेजची तपासणी ही सर्वात आधी केली पाहिजे.
छप्पर तपासताना त्यातील कडांवर पाणी साचत नाही याची खात्री करा. छप्परातील टाइल्स किंवा शिट्स मध्ये कोणतीही तडा किंवा तुटलेली भाग असल्यास त्यांची त्वरीत दुरुस्ती करा. तसेच, छप्परावर कोणतेही जड वस्तू नसाव्यात, कारण ते पावसाळ्यात अधिक भार वाढवू शकतात. पाईपलाइन आणि गटारांची तपासणी करून त्यातील कोणतेही अडथळे काढा आणि त्यांना स्वच्छ करा. गटारांमध्ये कचरा अडकला असल्यास पाणी साचून राहण्याची शक्यता असते, त्यामुळे तो कचरा काढणे अत्यंत आवश्यक आहे.
खिडक्यांच्या चारी बाजूंना सिलिकॉन सीलेंट लावून त्यांच्या माध्यमातून पाणी आत येण्याची शक्यता कमी करावी. खिडक्यांचे काच आणि फ्रेम तपासून जर कुठे तडा किंवा तुटलेली भाग असल्यास ते दुरुस्त करा. पावसाळ्यात खिडक्यांमधून पाणी आत येणे ही एक सामान्य समस्या आहे, त्यामुळे त्यांची योग्य तपासणी आवश्यक आहे.
तसेच, घराच्या बाहेरच्या भिंतींची तपासणी करा आणि जर त्यात काही तडा अथवा तुटलेली भाग असल्यास त्यांची दुरुस्ती करा. भिंतींच्या पृष्ठभागावर वॉटरप्रूफिंग कोटिंग लावणे हे देखील एक उत्तम पर्याय आहे. या सर्व गोष्टींची व्यवस्थित काळजी घेतल्यास पावसाळ्यात घराच्या बाहेरील संरचना सुरक्षित राहतील आणि पाणी घरात प्रवेश करणार नाही.
घरातील वस्तूंची सुरक्षितता
पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी घरातील महत्त्वाच्या वस्तूंची सुरक्षितता सुनिश्चित करणे अत्यंत आवश्यक आहे. विशेषतः, विद्युत उपकरणे, कागदपत्रे आणि इतर मौल्यवान वस्तू सुरक्षित ठिकाणी ठेवणे महत्त्वाचे आहे. प्रथम, विद्युत उपकरणे उंच ठिकाणी ठेवणे गरजेचे आहे, जेणेकरून पावसाच्या पाण्यामुळे त्यांना हानी पोहोचू नये. उंच ठिकाणी ठेवताना आपण ते सुरक्षितपणे आवरून ठेवायला हवे, जेणेकरून वीजपुरवठा आणि उपकरणांचे कार्यक्षमता कायम राहील.
महत्त्वाची कागदपत्रे, जसे की घराचे कागदपत्रे, विमा पॉलिसी, आधार कार्ड, पासपोर्ट इत्यादी सोप्या पद्धतीने सुरक्षित ठेवता येतात. यासाठी प्लास्टिकच्या पिशवीमध्ये गुंडाळून ठेवणे उपयुक्त ठरते. प्लास्टिक पिशव्या वॉटरप्रूफ असून, कागदपत्रांना पाण्यापासून संरक्षण मिळते. वॉटरप्रूफ फोल्डर किंवा फाईल्सही वापरता येऊ शकतात.
इतर मौल्यवान वस्तू जसे की दागिने, रोकड, आणि महत्त्वाचे इलेक्ट्रॉनिक गॅझेट्स सुरक्षित ठेवण्यासाठी हर्मेटिकली सील केलेले बक्से किंवा सुरक्षित लॉकर वापरणे उपयुक्त ठरते. तसेच या वस्तूंची यादी तयार करून त्यांची स्थिती तपासून ठेवणे महत्त्वाचे असते, जेणेकरून पावसाळ्यानंतर आपण त्यांची स्थिती सोप्या पद्धतीने तपासू शकू.
घरातील वस्तूंची सुरक्षितता सुनिश्चित करताना त्यांच्या योग्य ठिकाणी ठेवणे, वॉटरप्रूफिंग वापरणे आणि त्यांची स्थिती तपासणे हे अवश्य आहे. त्यामुळे पावसाळ्यात अनपेक्षित नुकसान टाळता येईल आणि आपल्या महत्त्वाच्या वस्तू सुरक्षित राहतील.
स्वास्थ्य आणि स्वच्छता
पावसाळ्यात आरोग्याच्या समस्या वाढण्याची शक्यता अधिक असते. या काळात स्वच्छता राखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे पिण्याच्या पाण्याची स्वच्छता. पावसाळ्यात पाण्याचे स्रोत दूषित होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे पाणी उकळून किंवा फिल्टर करून प्यावे. अशा प्रकारे दूषित पाण्यामुळे होणाऱ्या आजारांपासून बचाव करता येऊ शकतो.
अन्नपदार्थांची स्वच्छता राखणे देखील तितकेच आवश्यक आहे. पावसाळ्यात बाहेरचे अन्न खाणे टाळावे. घरातील अन्न पदार्थ स्वच्छ आणि ताजे असावेत. फळे आणि भाज्या नीट धुवूनच वापरावीत. तसेच, अन्न शिजवण्यासाठी आणि साठवण्यासाठी स्वच्छ पद्धतींचा वापर करावा.
रोगप्रतिकारक उपाययोजना देखील महत्त्वाच्या आहेत. पावसाळ्यात मलेरिया, डेंग्यू, कोलरा, आणि गॅस्ट्रोएन्टरायटिस सारख्या आजारांचा धोका वाढतो. या आजारांपासून बचाव करण्यासाठी मच्छरदाण्यांचा वापर करावा, मच्छरांच्या उत्पत्तीचे स्रोत नष्ट करावेत आणि आवश्यक ती लस घेणे आवश्यक आहे. घरातील आणि आजूबाजूच्या परिसरातील स्वच्छता राखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
पावसाळ्यातील सामान्य आजारांची काळजी कशी घ्यावी याबाबत देखील माहिती असणे आवश्यक आहे. सामान्य सर्दी, ताप, खोकला, आणि पोटाचे विकार यांसारख्या आजारांची लक्षणे दिसल्यास त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्यावा. औषधोपचार आणि घरगुती उपचारांचा वापर करावा, पण त्यासंदर्भात डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच कार्यवाही करावी.
पावसाळ्यात स्वास्थ्य राखण्यासाठी आणि स्वच्छतेच्या उपाययोजनांमध्ये सातत्य ठेवणे अत्यंत गरजेचे आहे. यामुळे आपण आणि आपल्या कुटुंबाचे आरोग्य सुरक्षित ठेवता येईल.
वाहतुकीची तयारी
पावसाळ्यात रस्त्यांची स्थिती खराब होऊ शकते, त्यामुळे वाहतुकीची तयारी करणे अत्यंत आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, आपल्या वाहनाची तपासणी करणे महत्त्वाचे आहे. हे सुनिश्चित करा की वाहनाचे टायर चांगल्या स्थितीत आहेत. टायरांची स्थिती महत्त्वाची आहे कारण पावसाळ्यात रस्ते ओले आणि घसरडे होतात, ज्यामुळे टायरचे चांगले ग्रिप आवश्यक असते. याशिवाय, टायरच्या हवेची दाब देखील योग्य प्रमाणात असणे गरजेचे आहे.
ब्रेक्सची तपासणी करणे देखील अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यात ब्रेक्सची कार्यक्षमता कमी होऊ शकते, त्यामुळे ब्रेक्स योग्य प्रकारे कार्यरत आहेत की नाही याची खात्री करणे आवश्यक आहे. ब्रेक्सची तपासणी नियमितपणे करणे आणि त्यात कोणतीही समस्या असल्यास तात्काळ दुरुस्त करणे आवश्यक आहे.
वाहतुकीच्या नियमांचे पालन करणे पावसाळ्यात अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ओल्या रस्त्यांवर वाहन चालवताना वेग कमी ठेवणे, योग्य अंतर राखणे आणि अचानक ब्रेक्स लावणे टाळणे या बाबींचे पालन करणे आवश्यक आहे. याशिवाय, वाहन चालवताना हेडलाइट्स आणि टेललाइट्स चालू ठेवणे देखील आवश्यक आहे, जेणेकरून अन्य वाहनचालकांना आपले वाहन दिसू शकेल.
पावसाळ्यात संभाव्य ट्राफिक जॅमच्या बाबतीत तयारी करणे देखील महत्त्वाचे आहे. आपल्या मार्गांची पूर्वतयारी करणे, ट्राफिक अपडेट्स तपासणे आणि आवश्यक असल्यास पर्यायी मार्गांचा वापर करणे यामुळे आपला वेळ वाचू शकतो. तसंच, पावसाळ्यात अचानक वाहन बंद पडण्याची शक्यता अधिक असते, त्यामुळे आपल्याकडे आवश्यक आपत्कालीन साधने जसे की टूल किट, टॉर्च, आणि बेसिक फर्स्ट एड किट असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
विमा आणि आर्थिक तयारी
पावसाळ्यातील संभाव्य नुकसानामुळे आर्थिक तयारी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यातील विपरीत परिस्थितीमुळे होणाऱ्या संभाव्य आर्थिक नुकसानीसाठी योग्य विमा योजना असणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, आपल्या घराचे विमा तपासणे गरजेचे आहे. वादळ, पूर किंवा इतर नैसर्गिक आपत्तीमुळे होणाऱ्या नुकसानासाठी विमा योजना कव्हर देत आहेत का हे तपासावे. जर आवश्यक असेल तर विमा कव्हर वाढवावे.
यानंतर, वाहनाचे विमा तपासणे देखील महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यात रस्त्यांच्या अवस्थेमुळे आणि पाण्यातून गाड्या नेण्यामुळे नुकसान होऊ शकते. वाहन विमा योजनेत पाणी आणि पूरामुळे होणाऱ्या नुकसानीसाठी कव्हर आहे का हे तपासावे आणि आवश्यक असल्यास त्यात सुधारणा करावी. आरोग्याचे विमा देखील तपासणे महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यात साथीचे रोग वाढतात, त्यामुळे आरोग्य विमा योजना योग्य प्रकारे कव्हर देत आहे का हे तपासावे.
विमा योजना तपासल्यानंतर, अनपेक्षित खर्चांची तयारी करणे देखील आवश्यक आहे. पावसाळ्यात अनेक अनपेक्षित खर्च उद्भवू शकतात जसे की घराच्या दुरुस्त्या, वाहन दुरुस्त्या इत्यादी. त्यामुळे आपल्याकडे आपत्कालीन फंड असणे अत्यावश्यक आहे. या फंडासाठी नियमित बचत योजना तयार करावी. प्रत्येक महिन्याला काही रक्कम बाजूला ठेवून बचत करावी. या बचत योजनेमुळे अनपेक्षित खर्चाच्या वेळी आर्थिक ताण कमी होईल.
अशा प्रकारे, पावसाळ्यातील संभाव्य आर्थिक नुकसानीसाठी योग्य विमा योजना आणि आर्थिक तयारी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामुळे आपल्याला पावसाळ्याच्या विपरीत परिस्थितीत आर्थिक स्थैर्य मिळेल.
आपत्कालीन किटची तयारी
पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी आपत्कालीन किटची तयारी करणे अत्यंत आवश्यक आहे. आपत्कालीन परिस्थितीत आपल्याला आवश्यक असणाऱ्या वस्तूंचा समावेश या किटमध्ये असावा. सर्वप्रथम, एक सुसज्ज प्रथमोपचार किट तुमच्या किटमध्ये असणे गरजेचे आहे. यामध्ये विविध प्रकारची औषधे, बँडेज, अँटिसेप्टिक लोशन, पेन किलर, आणि इतर आवश्यक वस्तूंचा समावेश असावा.
आपत्कालीन किटमध्ये टॉर्च आणि अतिरिक्त बॅटऱ्यांचा समावेश असावा. विजेचा पुरवठा खंडीत झाल्यास, टॉर्च अत्यंत उपयुक्त ठरते. तसेच, पाण्याच्या बाटल्या आणि शिधा देखील ठेवायला हवेत. पावसाळ्यात पाणी दूषित होण्याची शक्यता अधिक असते, त्यामुळे सुरक्षित पिण्याचे पाणी साठवणे महत्वाचे आहे.
औषधे आणि गरम कपड्यांचा समावेश देखील आपत्कालीन किटमध्ये होणे आवश्यक आहे. औषधांमध्ये विशेषत: तुमच्या नियमित औषधांचा समावेश असावा. गरम कपडे आणि चादरी साठवणे देखील उपयुक्त ठरते, कारण पावसाळ्यात तापमान कमी होऊ शकते.
मोबाईल चार्जरचा समावेश देखील महत्वाचा आहे, कारण आपत्कालीन परिस्थितीत संपर्क साधणे अत्यंत आवश्यक असते. शेवटी, महत्वाच्या कागदपत्रांची प्रत आपत्कालीन किटमध्ये ठेवावी. यामध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड, बँक दस्तऐवज, आणि इतर महत्वाचे कागदपत्रांचा समावेश असावा. या सर्व गोष्टींची तयारी आपत्कालीन परिस्थितीत तुम्हाला अधिक सुरक्षित आणि सुसज्ज ठेवेल.
शेतकरी आणि पावसाळा
शेतकऱ्यांसाठी पावसाळा अत्यंत महत्त्वाचा असतो, परंतु त्याचबरोबर आव्हानात्मकही असतो. पावसाळ्यापूर्वी शेतीची तयारी करणे अत्यंत आवश्यक आहे. यामध्ये जमिनीची योग्य मशागत आणि बियाणांची निवड महत्त्वपूर्ण आहेत. पावसाळ्याच्या सुरुवातीला जमिनीची नांगरणी करून तिला पिण्याच्या पाण्याच्या साठ्यासाठी तयार करणे आवश्यक आहे. योग्य बियाणांची निवड करून त्यांचे बीज प्रक्रिया करणे, हे पिकांच्या उत्पादनासाठी महत्त्वाचे आहे.
पाणी व्यवस्थापन पावसाळ्याच्या शेतीमध्ये मुख्य भूमिका बजावते. पावसाळ्यात पाण्याचा योग्य वापर करण्यासाठी ड्रेनेज सिस्टम तयार करणे आवश्यक आहे. पाण्याची साठवणूक करण्यासाठी तळी आणि जलाशय तयार करणे, तसेच पाण्याच्या योग्य वितरणासाठी सिंचन यंत्रणा वापरणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे पिकांना आवश्यक तेवढे पाणी मिळते आणि अति पाण्यामुळे होणारी हानी टाळता येते.
खतांचा वापर पिकांच्या वाढीसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. पावसाळ्याच्या सुरुवातीला जैविक आणि रासायनिक खतांचा योग्य प्रमाणात वापर करणे आवश्यक आहे. खतांचा योग्य वापर केल्यामुळे पिकांची वाढ उत्तम होते आणि उत्पादनात वाढ होते. कीटक नियंत्रणासाठी जैविक कीटकनाशकांचा वापर करणे आणि पीक संरक्षणासाठी आधुनिक तंत्रज्ञान वापरणे, हे पिकांच्या संरक्षणासाठी महत्त्वाचे आहे.
पावसाळ्यातील संभाव्य समस्यांचा सामना करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर करणे गरजेचे आहे. पीक संरक्षणासाठी आधुनिक यंत्रणा वापरणे, कीटकनाशकांचा योग्य वापर करणे आणि पिकांची नियमित तपासणी करणे आवश्यक आहे. तसेच, शेतकऱ्यांनी हवामानाच्या अंदाजावर लक्ष ठेवणे आणि त्यानुसार शेतीची योजना करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
